SERTİFİKASYON

Sertifikasyon bir mesleğin uluslararası standartlarda yapılmasının olmazsa olmaz göstergelerindendir.  Mesleğimizin dünya üzerinde kabul görmüş en önemli sertifikası İç Denetçi (CIA, Certified Internal Auditor) Sertifikasıdır. Uluslararası İç Denetçi (CIA, Certified Internal Auditor) sınavı, 1974 yılından beri Uluslararası iç Denetçiler Enstitüsü (IIA) tarafından düzenlenmektedir. CIA sertifikası, iç denetim mesleğinin tüm dünyada yeterliliği ve geçerliliği kabul edilmiş en önemli sertifikasıdır. Bu sertifikaya sahip olan bir iç denetçinin dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun, iç denetim mesleğini yapabilecek asgari standartlara ve mesleki yeterliliğe sahip olduğu kabul edilmektedir.

Uluslararası İç Denetçi Belgesi genel olarak iç denetim mesleğinin profesyonel yetkinlik statüsünü ifade ediyor. Mesleğin yetkin ve ehliyetli kişilerce yapılmasını akredite eden bir statü olduğu şeklinde ifade edilebilir. Küresel mesleki standardizasyonu diğer bir deyişle meslekte küresel mükemmelliğin ifadesidir. İç Denetçilere, dünyanın her yerinde ve her endüstrisinde geçerli olan bir statü kazandırıyor. Bu belgeyi alabilmek için geçen hazırlık ve sınav süreci de mesleğin profesyonellerinin kendilerini geliştirmesi açısından önemli bir işleve sahip. Mesleğin profesyonel ortak dilinin oluşmasına katkı sağlamaktadır. Çünkü dünyanın her ülkesinde aynı standart ve içerikte yapılan bir sınavla bu belge alınıyor. Bu nedenle iç denetimin uluslararası standartlarda yetkinliğini sağlayan bir statü olarak ifade etmek mümkündür.

Belgenin Türkiye açısından önemini değerlendirdiğimizde ise; Türkiye’de 2000 yılından bu yana sermaye piyasaları, bankacılık, sigortacılık ve kamu alanlarında iç denetim ile ilgili çok önemli düzenlemeler yapıldı. Dünya uygulaması ile paralel yapılan bu düzenlemeler ve gelişmeleri dikkate aldığımızda, düzenlemelerin öngördüğü iç denetim uygulaması içinde uluslararası İç Denetçi Belgesi’nin kritik bir önemi var. Düzenlemelerin öngördüğü şekli ile uygulamada etkinlik sağlanabilmesi için bu görevi üstlenen profesyoneller için kaçınılmaz bir belge. Avrupa Birliği müzakere süreci, Avrupa Birliği 8. Yönergesi, Sarbanes Oxley Kanunu ile birlikte Türkiye’de yatırım yapan ve faaliyet gösteren uluslararası şirketlerin etkisi ile artık Uluslararası iç Denetçi statüsünü sağlayan CIA olmanın önemi artmıştır.

Bu kapsamda CIA sınavları 2000 yılından beri Enstitü marifetiyle ülkemizde de yapılmaya başlanıldı. 17-18 Mayıs 2000 tarihlerinde İstanbul’da yapılan ilk CIA sınavını başarıyla tamamlayan  Özlem Aykaç, İsmail Alev ve Özlem Onat Türkiye’nin ilk sertifikalı iç denetçileri  oldular.

IIA kuralları gereği CIA sınavlarının CIA sertifikasına sahip meslektaşların gözetiminde yapılması kuralı söz konusuydu. Oysa o güne kadar Türkiye’de hiç sertifikalı iç denetçi bulunmuyordu. Bu nedenle  Türkiye’deki bu ilk sınav PriceWaterhouseCoopers’ın sponsorluğunda Çek Cumhuriyetinden getirilen bir CIA’ın gözetiminde gerçekleştirildi.

Bu ilk CIA sınavında 3 meslektaşımızın sertifika almayı başarması nedeniyle bundan sonraki sınavlar Türk CIA’ların gözetiminde yapabilmek mümkün oldu.

Bununla birlikte CIA dışında da iç denetim ile ilgili IIA tarafından sınavları gerçekleştirilen 3 adet uzmanlık sertifikasyonu da bulunmaktadır. Bunlar;

• Sertifikalı Finansal Hizmetler Denetçisi-Certified Financial Services Auditor (CFSA),
• Özdeğerlendirme Uzmanlığı-Certification in Control Self-Assessment (CCSA) ve
• Uluslararası Kamu Denetçisi-Certified Government Auditing Professional (CGAP)

sertifikalarıdır.

Türkiye’de ilk olarak 2004 yılı Mayıs ayında CCSA (Certification for Control Self Assessment), CFSA (Certified Financial Services Auditor-Sertifikalı Finansal Hizmetler Denetçisi) ve CGAP (Certified Government Auditing Professional-Sertifikalı Kamu Denetim Profesyoneli) sınavları da düzenlendi. Toplam 4 meslekdaşımız CCSA sınava katıldı ve bunlardan 3’ü başarılı oldu. 2’si Sigortacılık diğer 3’ü ise Bankacılık alanında olmak üzere 5 meslekdaşımız CFSA sertifikası sınava girmiş ve bunlardan 3’ü CFSA sertikası (bankacılık: 1, sigortacılık: 2) almaya hak kazandılar.

Gerekli tüm hazırlıklar tamamlanarak 2005 Mayıs ayından itibaren CIA sınavları Türkçe yapılmaya başlandı. Böylece, isteyen meslekdaşımız İngilizce, isteyen meslekdaşımız ise Türkçe olarak CIA sınavına girebilmeye başlamıştır.

2008 yılı, sertifikasyon sınavlarının bilgisayar destekli (computer-based) yapılmaya başlanması ile bir milât olmuştur. “Kâğıt kalem” sınav yönteminden “bilgisayar destekli sınav” sistemine geçiş için hassasiyet gerektiren teknik alt yapı çalışmaları IIA ile eşgüdüm içinde tamamlandı.   Sertifikasyon Komitesi’nin yoğun katkılarıyla bilgisayar destekli CIA sınavı Avrupa’da faaliyet gösteren enstitülerin bir çoğundan daha önce hayata geçirilmiştir.

Unvan sertifikasyonu konusunda adaya büyük zaman ve planlama esnekliği sağlayan bu sınav sistemi ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan veya yabancı ülke vatandaşı olmakla birlikte ikametgâhı Türkiye’de bulunan adaylar, artık CIA sınavına TİDE’ye kayıt yaptırmak suretiyle 6 ay içerisinde dünyanın herhangi bir yerinde diledikleri zamanda girebilmektedir. Diğer uzmanlık sınavlarında (CFSA, CCSA, CGAP) Bilgisayar Destekli Sınav Sistemine geçiş ise Nisan 2009’da hayata geçirildi.

Altyapı çalışmalarının tamamlanmasının ötesinde bilgisayar destekli sertifikasyon sürecine geçiş konusunda aralarında IIA İtalya ve IIA Yunanistan’ın da bulunduğu Avrupa’nın önde gelen enstitülerine danışmanlık sağlanması Enstitümüz açısından ayrı bir gurur kaynağı oldu. Yeni kurulan IIA Makedonya’ya da sertifikasyon sürecinin hayata geçirilmesi aşamasında Enstitümüzden danışmanlık verilmiştir.

Yerel IIA Enstitüsü bulunmayan İran, Gürcistan ve Azerbeycan ile kurulan sıcak ikili ilişkiler çerçevesinde özellikle İran başta olmak üzere çevre ülkeler, CIA sınavına ilişkin kayıt işlemlerini Türkiye üzerinden yürütmeyi tercih etmektedirler.

Mesleğimize uzmanlık sertifikası sahibi yetkin iç denetçiler kazandırılması anlamında uluslararası ölçekte kabul görmemiz enstitümüzün itibarının artması yanında meslek gönüllülerinden oluşan amatör ruhlu profesyonel komite mensuplarımız açısından ciddi bir motivasyon kaynağı olmuştur.

2008 yılında sürekli mesleki gelişim kredilerinin (CPE) bildirim esaslarında düzenlemeye gidilmiş, 2004 yılı ve öncesinde CIA sertifikası almaya hak kazanan meslektaşlarımızın 2006-2007 dönemine ait CPE bildirimleri kayıt altına alınmıştır.

Sınava hazırlık ciddi bir hazırlık dönemi gerektirmekte olup Türkiye iç Denetim Enstitüsü (TİDE) bu amaçla her sınav dönemi öncesinde "CIA sınavı hazırlık kursu" açmaktadır.

Sertifikasyon hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.